Trong văn hóa truyền thống của người Việt, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên luôn được đặc biệt coi trọng.

Vào khoảng 28, 29 tháng Chạp, sau khi lau dọn bàn thờ gia tiên, các gia đình bắt đầu bày biện mâm ngũ quả, trang trí đẹp mắt đặt lên bàn thờ. Cách bày mâm ngũ quả truyền thống sẽ là nải chuối xanh đặt dưới cùng, ở giữa là quả bưởi và điểm xuyết những trái quất xung quanh.

Ngày nay, nhiều gia đình chọn cách bày mâm ngũ quả theo phong thủy với quan niệm đón thêm tài lộc trong năm mới.

Thông thường mâm ngũ quả gồm 5 loại quả có màu sắc khác nhau. Sở dĩ chọn ố 5 là vì từ xưa ông cha ta đã Phú – Quý – Khang – Ninh là những điều quý giá và luôn mong mỏi đặt được 5 điều này trong năm mới.

Trên mâm ngũ quả, người ta chọn 5 loại quả tương ứng với 5 màu sắc của các hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Tượng trưng cho mong ước được ngũ phúc: “ Giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh và bình yên”.

Mâm ngũ quả người miền Bắc

Mâm ngũ quả người miền Trung

Mâm ngũ quả người miền Nam

Màu đỏ tượng trung cho hành Hỏa, thường là các loại quả: Hồng, táo tây, thanh long…

Màu trắng tượng trưng cho hành Kim, người Việt hay chọn roi, mận hoặc lê,…

Tượng trưng cho hành Mộc, thường là các loại quả: chuối xanh, đủ đủ xanh, mãng cầu, quả na, sung, dừa, dưa hấu,…

Tượng trưng cho hành Thổ có thể chọn những loại hoa qua có màu nâu, nâu đất hay vàng như xoài chín, bưởi, phật thủ chín, quýt vàng, cam vàng,…

Tượng trưng cho hành Thủy là gam màu đen, có thể chọn những loại quả như nho đen hoặc các quả có màu tối, sẫm.

Cách chọn số lẻ trong mâm ngũ quả ngày nay vẫn được chuộng ở miền Bắc. Còn ở miền Trung và miền Nam thì lẻ cũng tốt, những chú trọng hợp đến ý nghĩa của các loại quả.

Nếu người miền Bắc chuộng chuối , thì người miền Nam lại kỵ vì phát âm từ này giống Chúi – nhủi nghĩa làm ăn không phất lên được.

Hay lê, táo, cam, quýt cũng không được nhiều người miền Nam dùng để bày mâm ngũ quả.

Người miền Nam bày mâm ngũ quả theo mong muốn “ Cầu sung vừa đủ xài” ước mong năm mới đủ đầy, sung túc, tương ứng với 5 loại quả: Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Ngoài ra, còn có thêm quả thơm (dứa) với mong muốn con cháu đầy nhà và một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng để cầu may mắn.

Mâm ngũ quả tuy không quá quan trọng chuyện số quả lẻ hay chẵn nhưng vẫn giữ nguyên các quy ước dân gian như: Mâm ngũ quả chỉ bày quả, không đặt thêm hoa hay thực phẩm gì.

Cách bày mâm ngũ quả truyền thống sẽ là để nải chuối dưới cùng, lấy các trái cây khắc đỡ thế phía dưới. Quả bưởi đặt giữa nải chuối, sau đó cài xem các loại quả hồng, cam, quýt,…

Danh mục: Tin Tức